Σάββατο 18 Φεβρουαρίου 2012

ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ



ΤΟ ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ

ΘΕΜΑ
Με ποιους τρόπους και ποιες ενέργειες μπορεί το σημερινό σχολείο να συμβάλλει στην ανάπτυξη της κοινωνικότητας και του αισθήματος κοινωνικής αλληλεγγύης σε παιδιά και εφήβους;

Το σχολείο συνεχίζει, συμπληρώνει και ολοκληρώνει την αγωγή κοινωνικοποίησης που έχει ήδη ξεκινήσει από την οικογένεια σε μια πρώιμη ηλικία.. Το σχολείο, ως θεσμοθετημένος φορέας παιδείας, λειτουργεί βάσει συγκεκριμένων κανόνων και αρχών, αποβλέπει στην επίτευξη συγκεκριμένων σκοπών και εξυπηρέτηση αναγκών της κοινωνίας.


ΠΙΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ:


1. Παρέχει εκπαίδευση, γνωστική καλλιέργεια, μόρφωση που διευρύνει το πνεύμα, μεταλαμπαδεύει ηθικές αξίες, δοκιμασμένα πρότυπα και αρχές.
Ιδιαίτερα , μαθήματα ανθρωπιστικού περιεχομένου (όπως η λογοτεχνία, η φιλοσοφία, η ιστορία, η κοινωνιολογία, η ψυχολογία/οι λεγόμενες επιστήμες του ανθρώπου) βοηθούν το μαθητή να προσεγγίσει τις υψηλές ανθρωπιστικές αξίες, να οικειωθεί έννοιες όπως η ανθρωπιά, η ευσυνειδησία, η εντιμότητα, ο αλτρουισμός κοκ=αρχές δηλαδή που συμβάλλουν στη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης προσωπικότητας.
2. Κοινωνικοποιεί : ΠΩΣ;
- εντάσσει το άτομο στη λειτουργία μιας ευρύτερης ομάδας
- θέτει κανόνες και αρχές λειτουργίας
- επιδιώκει την πειθαρχία, τη συνέπεια, την εναρμόνιση του ατόμου με συλλογικούς σκοπούς
- παρέχει κίνητρα (έπαινοι, βραβεία, τιμητικές διακρίσεις)
- αξιολογεί (βαθμοί, έλεγχος επίδοσης…)
- επιβάλλει ποινές

3. ΤΟ ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ:
-προωθεί την αρχή της ΟΜΑΔΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ, δηλαδή τη συγκρότηση ομάδων εργασίας μέσα στις οποίες οι μαθητές συλλογικά εκπονούν εργασίες , ανταλλάσσουν απόψεις , συνεργάζονται για τις σχολικές εργασίες, αξιοποιούν τις νέες τεχνολογίες, αυτενεργούν -ανακαλύπτουν τη γνώση==μαθαίνουν
-ενθαρρύνει το ΔΙΑΛΟΓΟ μεταξύ:
α) ΜΑΘΗΤΩΝ: ανταλλαγή απόψεων για θέματα που απασχολούν τη μαθητική κοινότητα, άσκηση κριτικής στις απόψεις των άλλων, σεβασμός στη διαφορετική άποψη (ιδεολογική ανεκτικότητα, διαλλακτικότητα ), καταπολέμηση ακραίων αντιδραστικών /ρατσιστικών /ξενοφοβικών θέσεων που τα τελευταία χρόνια υιοθετεί η νεολαία
β) ΜΑΘΗΤΩΝ –ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ: πρέπει να είναι εποικοδομητικός, ελεύθερος, δημοκρατικός, οι μαθητές να εκφράζονται με παρρησία, να ασκούν κριτική αλλά και να διατυπώνουν εμπεριστατωμένες απόψεις, από την άλλη ο εκπαιδευτικός οφείλει να αρθρώνει λόγο νηφάλιο και θέσεις τεκμηριωμένες, να διαθέτει πειθώ, να αξιοποιεί το δυναμισμό και τη φρεσκάδα των νεανικών αντιλήψεων
- προάγει το ΝΕΟ ΡΟΛΟ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ: ο δάσκαλος δεν παραγκωνίζεται αλλά επαναπροσδιορίζει το ρόλο του στην εκπαιδευτική διαδικασία. Δεν αποτελεί πλέον αυθεντία, καθώς άλλωστε το σχολείο έχει χάσει και το μονοπώλιο στην παροχή γνώσεων. Ο δάσκαλος σήμερα είναι συνοδοιπόρος και συμπαραστάτης του μαθητή στο δύσκολο δρόμο κατάκτησης της γνώσης. Ο ρόλος είναι περισσότερο εμψυχωτικός, καθοδηγητικός , αφού :
α) προσανατολίζει το μαθητή να βρει το δρόμο του στον αχανή χώρο της ψηφιακής τεχνολογίας
β) οπλίζει με εφόδια και δεξιότητες τη σημερινή «κυβερνογενιά» προκειμένου να αξιοποιεί τις απέραντες δυνατότητες του διαδικτύου με το να
-αξιολογεί
-ελέγχει
-αποκωδικοποιεί ύ τις παρεχόμενες πληροφορίες
-φιλτράρει
αξιοποιεί

γ) απαγκιστρώνεται από στερεότυπα του παρελθόντος, από αναχρονιστικές για το ρόλο του εκπαιδευτικού αντιλήψεις, υιοθετεί σύγχρονες παιδαγωγικές μεθόδους και διδακτικές πρακτικές , περνά από την παραδοσιακή μετωπική και δασκαλοκεντρική διδασκαλία στη μαθητοκεντρική κα ομαδοσυνεργατική , όποια προβλήματα και αν συνεπάγεται μια τέτοια αλλαγή

-ΜΕ ΠΟΙΚΙΛΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ που βοηθούν το μαθητή να κοινωνικοποιηθεί, να αναπτύξει κοινωνική συνείδηση, κοινωνική ευαισθησία, ενδιάφέρον για τα προβλήματα της κοινωνίας
α) ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ: συνεργασία με ΜΚΟ, δράσεις φιλανθρωπίας, συνεισφοράς, εξοικείωση με τη δράση ανθρωπιστικών οργανώσεων
β) περιβαλλοντικά προγράμματα: εκδρομές, εξορμήσεις στη φύση, οικολογική δράση (πχ. Συμμετοχή σχολείων σε περιβαλλοντικές δράσεις, όπως εκστρατείες δενδροφύτευσης, αναδάσωσης, περιβαλλοντικά προγράμματα του Υπουργείου) =ευαισθητοποίηση μαθητών για τα οικολογικά προβλήματα
γ) επιμορφωτικές /πολιτιστικές εκδρομές, επισκέψεις σε πολιτιστικούς χώρους, όπως θέατρα, μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους, διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων από τα ίδια τα σχολεία και τους δήμους /κοινότητες με συμμετοχή των μαθητών
δ) Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΩΝ και της ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ :διαδικασία του «εκλέγειν –εκλέγεσθαι» στην οποία μυούνται οι μαθητές, εξοικειώνονται με τις συλλογικές / δημοκρατικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων, συμμετοχής στα κοινά, ανάληψης ευθυνών ή Οι μαθητές διαμορφώνουν πολιτική /δημοκρατική συνείδηση, ωριμάζουν, γίνονται περισσότερο υπεύθυνοι, , συναποφασίζουν για κοινά προβλήματα, βγαίνουν απ΄τα στενά όρια της ατομικότητας, αναπτύσσουν συλλογικό πνεύμα
ε) δημοσιογραφική δράση
-έκδοση έντυπης /ηλεκτρονικής σχολικής εφημερίδας, καταγραφή σχολικής επικαιρότητας και παρακολούθηση των εξελίξεων σε επίπεδο τοπικής κοινωνίας (Δήμου –Κοινότητας), οι μαθητευόμενοι δημοσιογράφοι που ασκούνται στην ερμηνευτική δημοσιογραφία, ασκούν κριτική, εμβαθύνουν στα γεγονότα, διαμορφώνουν άποψη για τα γεγονότα, πολιτική σκέψη και συνείδηση


ΚΕΙΜΕΝΟ - ΠΗΓΗ


1. ΤΟ ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ :
· Ενσωματώνει στοιχεία της σύγχρονης ζωής ώστε να καλλιεργεί την αποδοχή και την κατανόηση μέσα από τη συλλογικότητα.
· Προωθεί νέες μεθοδολογίες που καλλιεργούν το βιωματικό και συνεργατικό τρόπο μάθησης.
· Χειραφετεί, αναπτύσσοντας των ικανότητα των μαθητών να παίρνουν τον έλεγχο της ζωής τους με τρόπο αυτόνομο και υπεύθυνο.
· Είναι διαθεματικό με την έννοια ότι προωθούνται και καλλιεργούνται με τρόπο εγκάρσιο οι βασικές δεξιότητες-ικανότητες καθώς και η ανάπτυξη θεμάτων και αξιών σε όλο το εύρος των επιμέρους μαθημάτων, και παιδαγωγικά διαφοροποιούμενο για να λαμβάνει υπόψη τους διαφορετικούς ρυθμούς μάθησης των μαθητών, τις ιδιαιτερότητες στην τάξη, τις διαφορετικές κοινωνικό-πολιτισμικές αναπαραστάσεις και όλα τα άλλα στοιχεία που καταστούν τη διδασκαλία μια μοναδική, μη-τυποποιημένη διαδικασία.
· Αποβάλει τα «βαρίδια» του παρελθόντος που παραπέμπουν σε ένα αναχρονιστικό σχολείο (πχ. υπερφόρτωση της ύλης/ άγονος εγκυκλοπαιδισμός / εγχειρίδια που οδηγούν στην μετωπική διδασκαλία/έμφαση στην απομνημόνευση /αξιολόγηση μαθητή βάσει της δυνατότητας αποστήθισης )
· Προωθήσει και εφαρμόσει μαθητοκεντρικές διδακτικές προσεγγίσεις που αναγνωρίζουν τη μοναδικότητα του κάθε μαθητή και μαθήτριας καθώς και της κάθε σχολικής τάξης. Κύρια χαρακτηριστικά των νέων παιδαγωγικών τεχνικών που απαιτούνται είναι το πιο ευέλικτο μαθησιακό περιβάλλον, η βιωματική μάθηση, η ενεργητικότερη συμμετοχή των μαθητών στις δραστηριότητες και στο σχεδιασμό της προσωπικής τους μάθησης, η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και η μεγαλύτερη εξατομίκευση της διδασκαλίας.
Βασικές διδακτικές προσεγγίσεις οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατά περίπτωση και σε συνδυασμό μεταξύ τους είναι:
· Η διαθεματική προσέγγιση - ώστε να αλληλοτροφοδοτείται η γνώση
· Τα σχέδια εργασίας – από το «αποστηθίζω» να περάσουμε στο «ερευνώ»
· Η διδασκαλία σε ομάδες – με στόχο το συλλογικό πνεύμα
· Η διαφοροποιημένη παιδαγωγική – που αφορά τις ανάγκες του μαθητή και όχι γενικά της τάξης.
· Η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στη διδασκαλία – που αποτελεί βασικό συντελεστή της νέας πραγματικότητας που είναι το ψηφιακό σχολείο.

(πηγή:Υπουργείο Παιδείας Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων)

2. ΣΤΟΧΟΙ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

Επομένως, στις βασικές στοχεύσεις μας είναι: α) η προαγωγή ενός ουμανιστικού συστήματος αξιών, β) η ικανότητα του νέου να είναι διαρκώς «ανοιχτός» στις νέες αλλαγές, γ) η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και η διαρκής εμβάθυνση στα πεδία του ορθολογισμού, δ) η καλλιέργεια της ικανότητας του να μαθαίνει πώς
να μαθαίνει και να ξεχωρίζει τη γνώση από την πληροφορία, ε) η προαγωγή ενός οίστρου για τη γνώση, ενός πάθους για την πνευματική αναζήτηση και επικοινωνία.
Ποιες, όμως, είναι οι κύριες παρεμβάσεις στο περιεχόμενο του σχολείου; α) Η επαναπροσέγγιση της έννοιας της γενικής παιδείας, αφού στις βασικές δεξιότητες του νέου πρέπει να προστεθούν οι νέες τεχνολογίες και η εκμάθηση ξένων γλωσσών, β) Η συνολικοποίηση και η γενίκευση του σώματος των γνώσεων, αναιρώντας τη μέχρι τούδε τάση της εξειδίκευσης μέσω της εισαγωγής διαρκώς νέων γνωστικών αντικειμένων, γ) Η περαιτέρω ενίσχυση των σύγχρονων κοινωνικών διεργασιών στον βασικό κορμό της γνώσης. Ο μαθητής δεν πρέπει να γίνεται κοινωνός των επιστημονικών θετικών μόνο ευρημάτων, αλλά να αντιλαμβάνεται τις ευρύτερες κοινωνικές διεργασίες (οικονομικοί πρόσφυγες, ζητήματα ειρήνης και σύγχρονης δημοκρατίας, νέες γενιές δικαιωμάτων), δ) Η συστηματική ενδυνάμωση της στοχαστικής διάθεσης του νέου, εισάγοντας τον στην καρδιά των μεγάλων νοημάτων της πνευματικής οδύσσειας του ανθρώπου. Εδώ ο ρόλος της φιλοσοφίας και της λογοτεχνίας είναι ιδιαίτερα σημαντικός, ε) Η διαμόρφωση της ευρωπαϊκής διάστασης της εκπαίδευσης όχι μόνο μέσα από τους μαθησιακούς αναβαθμούς, αλλά και από την ίδια τη σχολική πράξη, στ) Η διαρκής ανάπτυξη της πολιτιστικής όψης του σχολείου μέσα από μια δυναμική σχολική ζωή που θα βιώνει τους παλμούς και τους πόθους μιας μικροκοινωνίας, στηριζόμενη στη συνεργατικότητα, στην αλληλεγγύη, στη συλλογικότητα, στην αυτενέργεια, στην πρωτοβουλία, ζ) Η ανάδειξη του παιδαγωγικού ρόλου του σχολικού προγράμματος. Το όλο σύμπαν των γνώσεων δεν μπορεί παρά να αποβλέπει στη συστηματική προαγωγή της αρετής, στον εξανθρωπισμό του ανθρώπου.
(Νίκος Τσούλιας, «ΤΑ ΝΕΑ», 9-11-2001)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου